Bij bedrijfseconomische redenen moet het afspiegelingsbeginsel worden toegepast. Afspiegeling voorkomt ontslagen op grond van persoonlijke voorkeuren of oneigenlijke gronden zoals het ‘wegsaneren’ van oudere, duurdere werknemers en werkt als volgt. Uw werkgever deelt de werknemers die dezelfde (uitwisselbare) functies vervullen in leeftijdsgroepen van 10 jaren in:
- Van 15 tot 24 jaar.
- Van 25 tot 34 jaar.
- Van 35 tot 44 jaar.
- Van 45 tot 54 jaar.
- Van 55 jaar en ouder.
Het aantal arbeidsplaatsen dat komt te vervallen dient zo te worden verdeeld over de verschillende leeftijdsgroepen, dat de leeftijdsopbouw na de ontslagen zoveel mogelijk overeenkomt met de leeftijdsopbouw voor de ontslagen. Binnen elke leeftijdsgroep komt degene met het kortste dienstverband in aanmerking voor ontslag.
Voordat aldus wordt afgespiegeld heeft de Ontslagregeling nog enkele wijzigingen aangebracht in de ontslagvolgorde:
- De AOW-gerechtigden komen eerst in aanmerking voor ontslag. Is er sprake van meer dan één AOW-gerechtigde werknemer, dan komen degenen met het kortste dienstverband het eerst voor ontslag in aanmerking.
- Indien daarmee de benodigde inkrimping nog niet is bereikt, dient de werkgever de inzet van flexibele arbeidskrachten te beëindigen zoals uitzendkrachten, gedetacheerden en ingeleende werknemers, voor zover zij werkzaamheden verrichten in een uitwisselbare functie.
- Indien daarmee de benodigde inkrimping nog niet is bereikt, dient een werkgever de tijdelijke dienstverbanden te beëindigen. Dit betreft tijdelijke dienstverbanden die binnen 26 weken na de datum van indiening van de ontslagaanvraag eindigen. In de ontslagaanvraag dien de werkgever te vermelden dat deze tijdelijke contracten niet zullen worden verlengd.
- Tot slot wordt de afspiegeling toegepast op werknemers met een vast dienstverband.
Voor een berekening van de afspiegeling kunt u een tool raadplegen van het UWV, maar om meer nauwkeurig te kunnen bepalen of een bepaalde werknemer wel of niet in de groep uitwisselbare functies thuis hoort, is het verstandig om juridisch advies in te winnen.
Uitzonderingen op de afspiegelingsregeling
- De werkgever is werkzaam in de uitzend- of detacheringsbranche en kan een beroep doen op de hardheidsclausule.
- U bent een onmisbare werknemer.
- U heeft een arbeidsbeperking.
- Uw loonkostensubsidie vervalt en bent voorgedragen voor ontslag.
Voorts hoeft het afspiegelingsbeginsel niet te worden gehanteerd als er sprake is van:
- Het verval van een unieke functie. Dit is het geval wanneer niemand anders soortgelijke werkzaamheden verricht.
- Het verval van een complete groep uitwisselbare functies.
- Het opheffen van een vestiging of bedrijf.
- Een toepasselijke CAO die een afwijkende regeling kent, waarin een alternatief afspiegelingsbeginsel is vastgelegd.